XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

1-3.2 Klaseen osaketa eta sinplifikazioa.

Zatiki baten izendatzailea eta zenbakitzailea zenbaki berdinarekin biderkatzen edo zatitzen baditugu, sortzen den zatiki berria baliokidea da zaharrarekin.

Adibidea:

zuzena /zuzena

Lege bikoitz honek bi ondoriotara zuzentzen gaitu:

a) Baliokidetasun klasea osatzeko: zenbaki arrunten segidarekin zatikia biderkatzen da.

a/b eta a/b/c baliokideak direnez gero .

Hau da klasea osatzeko biderik egokiena.

b) Zatikien sinplifikazioa: zenbakitzailearen eta izendatzailearen zatitzaile komunekin zatitzean baliokide sinpleago bat sortzen da.

a/b eta ac/bc baliokideak direnez gero: .

1-3.3 Klasearen ordezkari kanonikoa.

Klase barruko elementu sinpleenari, klasearen ordezkari kanonikoa deitzen zaio.

Klasearen ordezkari kanonikoa 3/4 da, guztietan sinpleena delako.

2 GAIA

2-1 ZATIKIEN ARTEKO BATUKETA

2-11 IZENDATZAILE BERDINEKO ZATIKIEN ARTEKO BATUKETA

2-12 IZENDATZAILE DESBERDINEKO ZATIKIEN ARTEKO BATUKETA

2-121 BALIOKIDETASUN KLASEEN BIDEA

2-122 MULTIPLO KOMUNETAKO TXIKIENAREN BIDEA

2-13 BATUKETA BARNEKO LEGE BEZALA (Q x Q Q)

2-2 ZATIKIEN ARTEKO KENKETA

2-21 KENKETA BATUKETAREN ONDORIO BEZALA

2-3 ERAGIKETA KONPOSATUAK

2-1 ZATIKIEN ARTEKO BATUKETA

Hasieratik ondo finkatu behar dugu batuketak egiteko nondik norakoa.

Zenbakien arteko batuketa eta elementuen arteko bilketa gauza bera da.


Zenbaki razionalen edo zatikien multzoan, bi kasu bereiztu behar dira.

2-11 Izendatzaile berdineko zatikien arteko batuketa

izendatzaileak berdinak badira (hau da, puskak berdinak badira) erraza da puska horiek biltzea; bilkuraren izendatzailea beste bien berdina da, eta zenbakitzailea beste bien arteko batura: .